Geen provincie is zo soortenrijk als Limburg, en Zuid-Limburg spant de kroon met bijzondere insecten die nelders te vinden zijn. Het is vaak de eerste provincie waar nieuwe soorten worden gevonden; de ecologie met heuvelbossen, beken en glooiende bloemrijke velden omzoomd met heggen is uniek vergeleken met andere provincies.
Sinds ik – zo’n zeven jaar geleden – de passie van het speuren in de natuur ontwikkelde, bezocht ik deze provincie maar amper. Om te beginnen omdat het gewoon een behoorlijk eindje weg is, en inventariseren op twee uur reistijd afstand best lastig is.
Na een leuke introductie vorig jaar door een natuurvriend langs enkele interessante Limburgse zoekplekken, heb ik dit jaar al twee bezoeken afgelegd. Het eerste halverwege mei, viel redelijk in het water: veel regen. Toch vond ik enkele interessante soorten, bij Eys en Brunssum.
Henosepilachna argus (zeldzaam)
Zonnige zondag
Wat een verschil met afgelopen zondag, 9 juni! Van de 79 soorten (vrijwel alleen insecten) die ik in Brunssum, Simpelveld en Susteren invoerde, waren er 29 die ik nog niet eerder had gezien. Het weer was dan ook uitstekend. Toen ik rond 8 uur ’s ochtends in Brunssum arriveerde, was het al best aangenaam.
Pronkerige pauwvlieg
Deze van oorsprong Noord-Amerikaanse soort, is in Europa geïntroduceerd en in 2011 voor het eerst in Nederland gevonden. In Brunssum is een houten bruggetje dat door dit bijzonder vliegje regelmatig wordt bezocht (en afgelikt). Ook de provincie Gelderland is inmiddels bereikt.
Pas bij thuiskomst ontdekte ik welke bijzondere soorten ik allemaal gevonden had. Want hoewel ik specifiek een paar soorten had geselecteerd om te zoeken, was het merendeel van mijn ontdekkingen toevallig. Zoals onderstaand bladhaantje, genaamd Pachybrachis hieroglyphicus.
De belangrijkste soort waarvoor ik Simpelveld wilde bezoeken was de Kogelwants. Ik had een goede tip gekregen waar ik deze Pentatomoidea – een soortgroep die ik de afgelopen winter behoorlijk heb bestudeerd – kon vinden. Toch duurde het bijna een uur voordat ik het eerste exemplaar zag. Iets kleiner dan verwacht (4-5 mm, denk ik), maar wel bizar… mooi! Felrode ogen, een vreemd gevormd, bollig lichaam met gele accenten langs de rand.
Al in 1935 voorspelde de entomoloog August Reclaire dat deze wants mogelijk in Nederland zou kunnen voorkomen. Enkele gerichte zoekacties ten spijt, leek dat niet het geval, tot deze in 2019 in Zuid Limburg op drie plekken werd aangetroffen. Zou deze Bont-Kroonkruid-minnende wants, die in de omringende landen wel aanwezig is, de grens over zijn gewipt? Of altijd al aanwezig zijn geweest? Lastige vragen, maar het feit dat deze op steeds meer plekken wordt aangetroffen, pleit mijns inziens voor het eerste.
In Simpelveld trof ik nog een ander zeer zeldzaam (felrood) soortje aan, één die ik vroeger nog wel in Duitsland tegenkwam, maar tegenwoordig helemaal niet meer. Mij deed het bijzonder deugt na al die jaren toch weer een exemplaar ontdekt te hebben!
Kleefkruidkampioen
De Kleefkruidschildwants is behoorlijk in opmars. In 2021 zag ik een nimf, in Soest nota bene, maar daar had ik geen foto van omdat ‘ie viel en niet terug te vinden was. Deze Pentatomidae is flink in opkomst en zal zeker meer in de provincie Utrecht voorkomen dan de enkele waarnemingen die er zijn. Ik vond dit exemplaar op de terugweg, in Susteren.
Het was een bijzonder interessante excursie, bij prachtig weer, maar niet iets om dagelijks te doen. Het ontdekken van bijzondere soorten in eigen omgeving blijft toch erg leuk! Leerzaam was het zeker, met vragen zoals: zou die Pauwvlieg ook in de provincie Utrecht te vinden zijn? Waar zijn de Kleefkruidschildwantsen van Utrecht aan te treffen? Kan ik de Kogelwants ook in het buitenland vinden?
